Zmiana miejsca pracy, przeprowadzka do innego miasta czy regionu to zawsze spore wyzwanie logistyczne. Czeka nas przecież poszukiwanie mieszkania, szkoły dla dzieci, poznawanie nowego miejsca. Co skłania nas do podjęcia tego wysiłku? Czy rzeczywiście poszukiwania lepszej pracy? A może większe znaczenie ma jakość życia? Postanowiliśmy przyjrzeć się, jakie czynniki są najważniejsze przy podejmowaniu tak ważnej decyzji i przeprowadziliśmy badanie wśród pracowników firm z sektora IT i SSC, którzy relokowali się do Trójmiasta*.
Przeprowadzka. Najłatwiej jest przeprowadzić się do znanego miejsca, w którym mamy już ulubione miejsca spotkań czy przyjaciół na przykład z okresu studiów. Dlatego też pracownicy w naszym badaniu to właśnie wcześniejsze podjęcie studiów w Trójmieście wskazywali jako najczęstszy bezpośredni powód imigracji do Gdańska, Sopotu lub Gdyni – wymieniło go aż 40% badanych. Pewnie nikogo nie zaskoczy też fakt, że 32% ankietowanych najpierw podjęło pracę w Trójmieście i tym samym zapewniło sobie bezpieczeństwo finansowe, a dopiero potem postanowiło się przeprowadzić. Jednak kolejne 28% osób w analizowanej grupie wskazało bardziej złożone motywacje, którym warto przyjrzeć się bliżej. Dla prawie 1/5 badanych bardzo ważnymi czynnikami okazały się sprawy prywatne, chęć pozostania w stałym związku – aż 18% osób przeprowadziło się do Trójmiasta za chłopakiem czy dziewczyną. Spontaniczną decyzję o przeprowadzce związanej z chęcią zmiany otoczenia, zamieszkania w nowym miejscu wskazało 5% badanych, a 1% poszukiwał miejsca o czystszym powietrzu. Pozostałe wypowiedzi wykazywały emocjonalny charakter przeprowadzki, badani opowiadali, że „zakochali się w Trójmieście” lub też „byli na wakacjach i stwierdzili, że zostaną”. Te głosy, choć w mniejszości, stanowią ważny sygnał, udowadniając, że motywacje do przeprowadzki nie zawsze związane są z przyczynami ekonomicznymi. Ten stosunkowo spory odsetek spontanicznych decyzji być może odzwierciedla współczesne trendy wśród młodszego pokolenia, które często poszukuje nowych wyzwań, próbuje życia i pracy w różnych zakątkach świata.
Praca czy otoczenie – które czynniki ważniejsze?
Aby doprecyzować przyczyny przeprowadzki, przedstawiliśmy badanym listę 14 czynników związanych pośrednio z pracą i życiem w nowym miejscu zamieszkania. Tym razem ankietowani pracownicy mieli ocenić w 5-stopniowej skali, które z powodów były dla nich najważniejsze przy podejmowaniu decyzji. Okazało się, że dla 76% pracowników to właśnie elementy związane z potencjalną pracą były ważniejsze niż elementy związane z otoczeniem, życiem. Jako czynniki o największym znaczeniu wskazywano perspektywę rozwoju pracowniczego na danym stanowisku (4,32 pkt), perspektywę stabilnego zatrudnienia (4,29 pkt), a także możliwość zachowania równowagi między pracą, a życiem osobistym na danym stanowisku (4,11 pkt). Co ciekawe wysokie wynagrodzenie znalazło się dopiero na 4. miejscu w rankingu (z 4,09 pkt). Kolejne miejsca zajęły czynniki związane z regionem, z Trójmiastem, takie jak dobre perspektywy rozwoju rynku pracy (4,01 pkt) oraz wysoka jakość życia (3,85 pkt). Zastanawia też wysokie miejsce czynników prywatnych w rankingu (3,56 pkt). Może to odzwierciedlać, jak często decyzja o migracji to skomplikowany i wielowarstwowy proces, na który składają się nie tylko decyzje jednostki, ale też całej rodziny.
Według badanych spośród czynników związanych z pracą najmniejszy wpływ na ich przeprowadzkę miały benefity wynikające z podjęcia pracy (3,62 pkt) oraz prestiż firmy zatrudniającej (3,63 pkt). Zaskakującym może być fakt, że czynniki, mające zazwyczaj duży wpływ na decyzje, czyli polecenia znajomych i członków rodziny, w przypadku podejmowania decyzji o przeprowadzce nie miały dużego znaczenia (2,68 pkt). Nie wydają się również istotne niskie koszty życia w Trójmieście w tym wynajmu mieszkania, pokoju (2,94 pkt) ani prestiż, wizerunek miasta (2,99 pkt).
Z perspektywy pracodawców dane te są niezwykle cenne do wyznaczania strategii zatrudnienia – pracownicy jednoznacznie określili, że najwyżej cenią zapewnienie możliwości rozwoju i stabilność, a kwestie dodatkowych benefitów czy prestiżu firmy to drugorzędne sprawy, mające znacznie mniejszy wpływ na ich decyzje migracyjne. Jednocześnie badani wskazywali, że elementy związane z miejscem zatrudnienia, takie jak jakość życia czy perspektywy rozwoju rynku pracy również miały mniejsze znaczenie przy podejmowaniu decyzji o przeprowadzce. Jednak należy zaznaczyć, że aż 25% osób uczestniczących w badaniu skorzystało z możliwości wypisania własnych głównych motywów przeprowadzki, co pokazało, jak różnorodne bywają przyczyny relokacji. I tym razem odkryliśmy, że miasto, do którego migrowali pracownicy, odgrywało sporą rolę dla ¼ badanych. Najczęściej wskazywali, że wpływ na ich decyzję miały uwarunkowania naturalno-przyrodnicze województwa pomorskiego, jego nadmorski i leśny charakter. Ważne okazało się również czyste powietrze wolne od smogu, a także wizerunek Trójmiasta jako dużego, nowoczesnego i prężnie rozwijającego się ośrodka z wieloma połączeniami krajowymi i zagranicznymi.
Co to oznacza dla regionu?
Zrozumienie przyczyn, motywacji i oczekiwań pracowników jest podstawą do budowania dalszej strategii rozwoju nie tylko miasta, ale i całego regionu czy województwa. Wydaje się, że to czynniki związane z pracą pełnią największą motywację do przeprowadzki. Otoczenie, czyli miasto bądź region ma w tym wypadku rolę dopełniającą, a przyciągać może na przykład czynnikami naturalnymi bądź deklarowaną jakością życia mieszkańców. Nie należy jednak zapominać, że, aby pracownik w ogóle rozważał możliwość zmiany pracy czy przeprowadzki najlepiej zadziałają pozytywne impulsy z obydwu stron – atrakcyjna oferta pracy połączona z atrakcyjnym miejscem zamieszkania. Rolą miast i regionów może być w tym wypadku kreowanie swojego wizerunku, jako dobrego miejsca do pracy czy życia, a także uświadamianie, jakie możliwości oferuje lokalny rynek pracy.
* Badanie „Pomorski rynek pracy w kontekście relokacji pracowniczej. Wyzwania i potencjały” zostało opracowane przez Ośrodek badań i analiz społecznych na zlecenie Agencji Rozwoju Pomorza S. A.. Głównym celem badania było ustalenie, co w istocie przyciąga pracowników na Pomorze. Kwestionariusze ankietowe zostały skierowane do dwóch grup – pracowników sektora IT i SSC w Trójmieście (367 osób) oraz studentów pomorskich uczelni (635 osób). Badania ankietowe zostały uzupełnione o techniki jakościowe, wywiady pogłębione z relokowanymi pracownikami trójmiejskich firm oraz wywiady grupowe ze studentami trójmiejskich uczelni. Realizacja badania trwała od listopada do końca grudnia 2016 roku.
